Bedrijfsleven

 

De maakindustrie in de Achterhoek

Op deze pagina lees je over maakindustrie en de digitalisering van het productieproces, de smart industry. Dat de Achterhoek een bijzonder innovatieve regio is, blijkt wel uit de vele prijzen die bedrijven bij landelijke wedstrijden binnenhalen. Ook op agrarisch gebied zijn er tal van vernieuwingen. De Achterhoek is de proeftuin van Europa voor de kringlooplandbouw. Tot slot enkele organisaties die de Achterhoek verder op de kaart zetten.

Het bedrijfsleven in de Achterhoek loopt op veel gebieden voorop. Er zijn enorm veel innovatieve bedrijven. Soms klein, soms wereldspelers van formaat. De maakindustrie in de regio is groot en grensverleggend, met name op het gebied van de metaal- en houtbewerking. Ook bedrijven in de agrarische sector zijn hier vooruitstrevend. De werkgelegenheid is uitstekend, al worstelen veel bedrijven met een tekort aan gekwalificeerd technisch personeel. De arbeidsmoraal van de Achterhoekers is zeer hoog. De werknemers zijn betrouwbaar en loyaal aan hun werkgever.

Dat er relatief veel metaalverwerkende bedrijven zijn heeft te maken met de ijzerindustrie die al vroeg in de 18e eeuw ontstond rond de plaatsen Ulft, Terborg, Doetinchem en Keppel. Overal doken ijzergieterijen op. Zij zijn de voorlopers van de vele metaalbedrijven die zich inmiddels transformeren tot smart industry. Zeg maar de digitalisering van het productieproces. Het biedt gemak en eenvoud door de toepassing van kunstmatige intelligentie; het resultaat is efficiëntie en maatwerk. De markt vraagt immers om snelheid en flexibiliteit. In de maakindustrie wordt deze ontwikkeling wel aangeduid als ‘de vierde industriële revolutie’. Met een knipoog naar Normaal noemen de Achterhoekers dat ‘oerend smart’.

Kampioenen

Hieronder een overzicht van innovatieve bedrijven in de Achterhoek. Deze lijst komt uit ‘De kracht van de Gelderse maakindustrie’ (2017), een rapport geschreven door prof. dr. Gert-Jan Hospers. Waarvoor onze dank. De bedrijven uit Lochem en Zutphen zijn er hier aan toegevoegd, omdat Natuurlijk Achterhoek deze gemeenten ook beschrijft.

– Bronkhorst High Tech – Ruurlo – Meters en regelaars voor de doorstroming van vloeistoffen en gassen in laboratoria en fabrieken.

– Kaak Groep – Terborg – Gespecialiseerd in industriële bakkerijtechnologie. Wereldspeler.

– 247TailorSteel – Varsseveld – Op maat gesneden metalen platen en buizen

– Beele Engineering – Aalten – Brandveiligheidssystemen in de bouw, grond-, weg- en waterbouw; in de farmaceutische, petrochemische en it-industrie. Wereldspeler.

– Nedap – Groenlo – Intelligente technologie, bijvoorbeeld voor toegangspoortjes

– Fairbanks Nijhuis – Winterswijk – Hoogwaardige pompen, bijvoorbeeld voor sprinklerinstallatie van de Eiffeltoren

– Slachterij Esbro – Doetinchem – Nederlands meest moderne pluimveeslachterij

– Nijhuis Water Technology – Doetinchem – Ontwikkeling van waterzuiveringsinstallaties

– Meilink – Borculo – Marktleider in verpakkingen, bijvoorbeeld legeronderdelen, high tech machines en kerkorgels

– Van Raam – Varsseveld – Fabrikant van aangepaste en speciale fietsen en marktleider op dit gebied

– Touwfabriek Helmes- Wellink – Doetinchem – Theezakjestouw, met een aandeel van 20% in wereldmarkt
    (In juli 2020 failliet verklaard; maakt mogelijk een doorstart).

– WILA – Lochem – Kantpersgereedschap, bijvoorbeeld metalen constructies in keukens, liften en roltrappen

– Rosti Mepal – Lochem – Duurzame kunststof consumentenproducten, o.a. broodtrommels en drinkbekers

– Terlet – Zutphen – Fabrikant van hoogwaardige voedselverwerkende machines en systemen, bijvoorbeeld kook- en procesketels

Maakindustrie Top 100

Van bovengenoemde lijst staan o.a. Nedap in Groenlo en 247Tailor Steel en Van Raam uit Varsseveld in de Maakindustrie Top 100 van Management Team. In deze lijst vind je de meest succesvolle maakbedrijven van Nederland. Voor de Achterhoek geldt dat bijvoorbeeld ook voor Heesen Interiors. Dit onderdeel van Heesen Yachts in Winterswijk is producent van interieurs van luxe jachten. Al deze ondernemingen zijn de parels in het bedrijfsleven. Maar de Achterhoek kent nog veel meer kleine en grote kampioenen. Het voert helaas te ver om ze hier allemaal te noemen.

Samenwerking

Veel kleinere Achterhoekse bedrijven hikken aan tegen de inzet van smart industry in het productieproces. Ze weten dat ze op termijn niet om robots en 3D-printers heen kunnen. Maar wanneer moeten ze eraan beginnen? Welke gevolgen heeft de technologie voor de werkvloer. En hoe krijgen ze het personeel mee? Naast koudwatervrees vormen de hoge kosten voor digitale apparatuur een barrière. Op dit vlak zien we steeds meer samenwerking in de vorm van facility sharing (het delen van productiefaciliteiten) en de opzet van field labs. Een voorbeeld is de Smart Bending Factory in Varsseveld, een proeffabriek waarin bedrijven en het regionale onderwijs samen de toekomst van de metaalbewerking verkennen.
De Kaak Groep beschikt sinds 2016 over een geavanceerde 3D-printer om allerlei onderdelen te maken. Het Terborgse bedrijf verhuurt de printer en de expertise regelmatig aan andere regionale bedrijven. Samenwerken, dat is echt Achterhoeks.

Opleiding

Sommige bedrijven hebben een eigen opleidingscentrum, zoals Beele Engineering in Aalten.  Sealing Valley, zo heet de campusachtige omgeving waar kennis op het gebied van de afdichtings- en brandveiligheidstechnologie wordt overgedragen aan jonge techneuten, personeel en klanten. Andere bedrijven zoeken het in samenwerking met onderwijsinstellingen, waaronder het Graafschap College in Doetinchem. Anton Tijdink Techniekopleidingen in Terborg is ontstaan vanuit het bedrijfsleven; belangrijk voor het behoud van de metaalbranche in Oost-Gelderland.

SmartHub Achterhoek promoot de streek als dé stage- en afstudeerregio van Nederland. De achterliggende gedachte is dat er zo jong talent naar de regio wordt getrokken. Nu verdwijnt jong talent veelal uit de streek. Veel toonaangevende bedrijven doen mee om toekomstige vacatures op te kunnen vullen. SmartHub is verbonden met de Talententuin Achterhoek, waar ruim honderd topwerkgevers zich jaarlijks presenteren aan jongeren die op zoek zijn naar een stage, afstudeeropdracht of een baan. CIVON Innovatiecentrum wil vooral jongeren enthousiast maken voor de techniek en innovatie in de ijzer- en maakindustrie. CIVON, gevestigd op het DRU Industriepark in Ulft, werkt samen met opleidingen en bedrijven in de Achterhoek.

Smart building

Smart Industry en Smart Building zijn twee nieuwe opleidingen bij het Graafschap College in Doetinchem. Bij Smart Industry gaat het om een verbinding tussen technologie, ict en technische bedrijfskunde. Smart Building is een integratie van bouwkunde en installatietechniek, voorheen twee gescheiden werelden. Bij Smart Building worden gebouwen ontworpen met een 3D-computerprogramma. Er wordt ook al gëxperimenteerd met virtual reality-brillen. Daarmee kun je virtueel door het gebouw lopen.

Ontwerpen en voorbereiden (plannen, begroten) gaan samen met bouwen, beheren en onderhouden. Deze manier van volledig geïntegreerd bouwen heeft de toekomst. Bij industrieel bouwen worden complete huizen in de fabriek gebouwd. Daar heb je breed opgeleide mensen voor nodig. Binx Smartility in Groenlo, opgezet door een bouw- en een installatiebedrijf, werkt al op deze manier. Op de website vertellen ze meer over. ,,Het integreren van technologie – en ict in het bijzonder – in de bedrijfs- en productieprocessen zorgt voor een onvoorstelbare groei in kwaliteit én rendement.’’ Bron: de Gelderlander

Interieurbouw

Smart industry biedt ook kansen voor een ambachtelijke bedrijfstak als de interieurbouw en meubelindustrie. Dat zien we bijvoorbeeld bij Stooff Interior Projects (Eibergen) en BSM Factory (Borculo). Beide bedrijven hebben hun productie vergaand gedigitaliseerd. Het productieproces is ‘manarm’ en wordt aangestuurd met intelligende 3D-tekeningen en geavanceerde automatisering. Stooff maakt bijvoorbeeld de balies voor de paspoortcontrole op Schiphol, terwijl BSM Factory zich heeft ontwikkeld van een traditionele meubelfabriek – bekend om zijn stoelen – tot een specialist in 3D massief houten onderdelen. Net zoals Stooff levert BSM Factory aan het buitenland, waaronder orgelkasten voor kerken in het Verre Oosten.

Tot slot

Naast de maakindustrie zijn er natuurlijk nog meer sectoren met bedrijven van uiteenlopende aard. Het voert te ver om daar allemaal op in te gaan. Die producten, machines, apparaten, meubels et cetera moeten allemaal vervoerd worden. Grote spelers op logistiek- en distributiegebied zijn Rabelink Logistics (Doetinchem) en Mainfreight (’s-Heerenberg). De Achterhoek is immers centraal gelegen tussen de Randstad en en het Ruhrgebied. Ideaal!

Natuurlijk Achterhoek

DocksNLD.

Vlakbij de Duitse grens bij ’s-Heerenberg in de gemeente Montferland ligt DocksNLD, een 34 hectare groot bedrijventerrein; een knooppunt voor internationaal georiënteerde bedrijven. Een kwart van de containers die in de Emmerikse haven worden verwerkt, komt via de logistieke bedrijven in ’s-Heerenberg ons land binnen. DocksNLD geeft een enorme boost aan de werkgelegenheid in de regio.

Bronnen: ‘De kracht van de Gelderse maakindustrie’ (2017) en ‘Oerend smart. De Achterhoek als slimme maakregio’ (2018). Beide van prof. dr. Gert-Jan Hospers.

Prijs voor innovaties

Dat de Achterhoek een bijzonder innovatieve regio is, blijkt wel uit de vele prijzen die bedrijven bij landelijke wedstrijden binnenhalen. Een overzicht.

De DrainTalent heeft in 2020 de Innovatieprijs Sportaccommodaties gewonnen. Door het in de Achterhoek ontwikkelde systeem blijven sportvelden het hele jaar groen en kan er altijd op gespeeld worden. De DrainTalent is een ondergronds drainagesysteem dat sportvelden ontwatert, bewatert, belucht en bemest en constant klimatologische en geotechnische omstandigheden meet. Op basis van dat laatste wordt de juiste bodemconditie bepaald. Dit alles gebeurt volledig automatisch. De DrainTalent is een gezamenlijke innovatie van Chiel Berndsen van Altop Groep uit Beek en Arno Harmsen van GrasMeesters uit Doetinchem. Het systeem is getest op de velden van voetbalvereniging ’t Peeske in Beek. DrainTalent wordt inmiddels gezien als een goedkoper en milieuvriendelijker alternatief voor een kunstgrasveld.

De Brekr – een elektrische brommer – is ook een oer-Achterhoeks product. De stoere brommer kreeg in oktober 2019 de publieksprijs voor ‘Goed Industrieel Ontwerp’ op de Dutch Design Week in Eindhoven. De ontwikkelaars zijn vier jonge ontwerpers uit de Achterhoek. Wat inspireert hen? Juist ja, de toekomst. De Brekr heeft ruimte voor twee uitneembare accu’s. Met één zo’n accu kun je 50 kilometer rijden met een snelheid van 45 kilometer per uur. De nieuwe techniek hebben de ontwikkelaars laten samensmelten met design en historie. De grote wielen en de vering moeten zorgen voor comfort. Ook komt de Achterhoekse vlag in het ontwerp terug, een knipoog naar het rijke motorcrossverleden van de regio. Om ondanks de stille elektromotor op de weg toch hoorbaar te zijn, heeft de brommer een ‘electrified sound’. Door zijn aluminium frame is de Brekr tien tot dertig kilogram lichter dan een gemiddelde scooter. Model B is voorzien van een gps-module.

Waterschap Rijn en IJssel heeft de GIS Award ontvangen op de Esri GIS Conferentie 2019. Deze award is een erkenning voor de innovatieve inzet van geo-informatie en het succesvolle brede gebruik ervan in het waterschap. Digitalisering en geo-informatie zijn een grote succesfactor bijvoorbeeld bij het bestrijden van extreme wateroverlast of droogte. Eén van de doorslaggevende redenen voor de uitreiking van deze award is de manier waarop het waterschap medewerkers meeneemt in de digitale transformatie met activiteiten, trainingen en workshops in het programma i–adapt.

De Achterhoek Open Innovatieprijs is een landelijke competitie voor technologische en duurzame vernieuwing, opgezet om de maakindustrie in de schijnwerpers te zetten. En soms komt er een Achterhoekse winnaar uit de bus, zoals in 2019 het CowToilet van Hanskamp AgroTech in Doetinchem. Een innovatie voor de melkveesector. Het apparaat vangt de urine op van koeien, apart van de vaste mest. Het apparaat stimuleert de zenuwen in het achterste van het beest, waarna het ongeremd begint te plassen. Door de urine op te vangen en op te slaan, wordt voorkomen dat het in de bodem belandt. Daardoor wordt de ammoniakuitstoot, die leidt tot verzuring van de bodem, sterk ingeperkt. Ook de stal blijft schoner en droger. Het ammoniakprobleem in de melkveesector wordt daardoor bij de bron aangepakt. Voor de boer zelf bestaat de winst uit betere kwaliteit mest en gezondere koeien. De mest die overblijft na het CowToilet maakt kunstmest overbodig. Begin 2019 werd Hanskamp ook al verkozen bij de ‘Top-3 Innovatieve bedrijven in Nederland’.

Drop2Drink, een product van D2D Watersolutions van Ton van Hecke uit Halle, werd in 2019 tweede in de Achterhoek Open Innovatieprijs. Het apparaat zet regenwater om in schoon drinkwater. Van Hecke ontwikkelde Drop-2-Drink samen met Johan Bel van Mijn Waterfabriek. Het kostbare apparaat garandeert veilig drinkwater, bacterievrij. Het team is bezig om een felbegeerd keurmerk van de wereldgezondheidsorganisatie WHO te krijgen. Moest D2D Watersolutions het koeientoilet van Hanskamp voor zich laten bij de Achterhoek Open Innovatieprijs, bij de Nationale Innovatieprijs met maar liefst 800 inzendingen werd het Achterhoekse bedrijf ook tweede. Toch een prestatie, twee keer tweede worden op een landelijke wedstrijd. D2D Watersolutions heeft vestigingen in Hardenberg en op het DRU Industriepark in Ulft.

De Achterhoek Open Innovatieprijs is een landelijke wedstrijd, maar in 2018 was ook al een Achterhoeks bedrijf de beste in de nationale competitie van technologische vernieuwingen. In 2018 kwam Varex Imaging (voorheen Claymount Assemblies, Dinxperlo) als beste uit de bus. Het bedrijf ontwikkelde in nauwe samenwerking met Sigmascreening een techniek voor het beter comprimeren van een borst tijdens het maken van een mammogram. Bij de oude techniek ging het op basis van kracht, bij de nieuwe techniek gaat het op basis van druk. Bij een grotere borst wordt de kracht hoger, maar is de druk hetzelfde als bij een kleinere borst. Dit zorgt voor een constantere manier van werken en leidt tot een betere diagnose. Belangrijk bij het opsporen van borstkanker.

Van Raam in Varsseveld fietst misschien wel de meeste prijzen bij elkaar in de Achterhoek. Van Raam is in 2012 uitgeroepen tot het 14e meest innovatieve bedrijf van de MKB Innovatie Top 100 vanwege de GoCab, de fietstaxi met elektrische ondersteuning voor kinderen. In 2015 kreeg het de Smart People Award van de Koninklijke Metaalunie uitgereikt. In 2019 mocht Van Raam o.a. de Eurobike Gold Award in ontvangst nemen voor de nieuwste fiets, de riksjafiets Chat en heeft het bedrijf de Guus Hiddink Bedrijven Award gekregen. In 2020 was de Varsseveldse onderneming genomineerd voor de prestigieuze Koning Willem I Prijs 2020 in de categorie MKB-ondernemingen. Van Raam heeft niet gewonnen, maar is uiteraard ontzettend trots op deze nominatie. Deze prijs wordt namelijk gezien als de belangrijkste prijs voor MKB-ondernemingen in Nederland.

Innovaties op agrarisch gebied

De Achterhoek wordt de proeftuin van Europa voor kringlooplandbouw, een vorm van landbouw waarbij de afvalstoffen zo veel mogelijk in het boerenbedrijf hergebruikt worden. Hierdoor komen er minder schadelijke stoffen in het milieu en het model is rendabel voor de boer. De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft deze circulaire landbouw tot beleid gemaakt en is bereid om financieel mee te werken. Onze regio wordt door het ministerie bestempeld als agro-innovatieregio. Slimme technologie helpt daarbij, zoals sensoren, robots en andere vormen van smart farming.

Kunstmestvrij

Er zijn verschillende mooie initiatieven. Als eerste is er de Kunstmestvrije Achterhoek. Hierbij wordt ernaar gestreefd dat boeren in de regio kunnen werken zonder kunstmest die van buiten de regio wordt ingekocht. De Groene Weide Meststof, zoals de nieuwe kunstmest is gedoopt, wordt gemaakt in de biovergistingsinstallatie van Groot-Zevert in Beltrum. Het is kunstmest die gewonnen wordt uit voornamelijk regionale varkensmest. Een volgende stap richting kringlooplandbouw. Op proefboerderij De Marke in Hengelo, onderdeel van Wageningen Universiteit, en negen andere Achterhoekse boerenbedrijven is in 2018 ervaring opgedaan met de ‘groene kunstmest’. Daaruit zou blijken dat deze net zo goed werkt als reguliere kunstmest.

Vruchtbare kringloop

Het volgende initiatief is de Vruchtbare Kringloop Achterhoek. Bij dit project draait het erom dat koeien een uitgebalanceerde hoeveelheid voer krijgen, zodat zij niet te veel mest produceren en dat de hoeveelheid mest die wordt uitgereden, wordt afgestemd op het perceel landbouwgrond. Circa 300 boeren doen mee aan de Vruchtbare Kringloop Achterhoek. De VKA houdt zich bezig met het verbeteren van bodem- en waterkwaliteit, biodiversiteit en economische duurzaamheid ofwel een duurzame landbouw zonder afval. De kennis die de leden opdoen kunnen ze rechtstreeks toepassen in hun eigen bedrijf. Hun thuisbasis is proefboerderij De Marke.

VKA-lid Henk Jolink, veehouder in Drempt, gebruikt een innovatieve strooier van kunstmest, de Vicon RotaFlow Geospread. Het gevaarte strooit dubbel zo snel, loost precies afgemeten hoeveelheden mest en weet dankzij gps precies waar hij al is geweest. Er belandt geen mestkorrel meer in de sloot of in de berm. Als dat niet duurzaam is.

Dankzij de innovatieve bemester van Slootsmid Mesttechniek in Borculo is er minder stikstofuitstoot. Deze bemester met een uitgeklapte werkbalk van zo’n 15 meter breed hangt achter een tractor op dunne banden. De gps-gestuurde machine spuit vloeibare mest precies tussen de rijen maisplanten door in de grond. Vergeleken met de conventioneel bemeste velden, groeit de mais beter. Aldus de landbouwer op wiens grond de bemester zijn werk doet. Milieuvriendelijk is ook dat er geen kunstmest uit Zuid-Amerika hoeft te worden aangevoerd. De duurzame kunstmestvervanger wordt in Beltrum bij Groot Zevert Vergisting gemaakt op basis van herwonnen mineralen uit varkensmest uit de regio. Bron: de Gelderlander.

Om de kringlopen op boerenbedrijven in beeld te krijgen, werken de agrariërs met de zogenaamde KringloopWijzer, een instrument dat laat zien welke resultaten een agrarisch bedrijf behaalt wat betreft de benutting van meststoffen en de uitstoot van stikstof, fosfaat, ammoniak en broeikasgassen. Op weg naar een duurzame melkveehouderij! De boerderij van de toekomst is high tech. In de toekomst kan een boer vanaf zijn tablet het bedrijf runnen en zijn werknemers aansturen. Alle data zullen worden verzameld door sensoren.

,,De landbouw is de grootste maaksector van de regio en beheerder van 70 procent van de groene ruimte. De boer is een belangrijke drager van de Achterhoekse identiteit en cultuur. Zonder boeren valt een hele keten aan bedrijven om. De Achterhoek heeft zoveel kwaliteiten en kansen om onze regio nog mooier en economisch sterker te maken.’’

Carel de Vries, betrokken bij proefboerderij De Marke, in dagblad De Gelderlander van 10 november 2020.

Natuurlijk Achterhoek

Buurtschap Barlo bij Winterswijk.

Houtsnippers

Veevoeder fabriek ForFarmers Nederland neemt een volgende stap in de duurzame productie van veevoer. Daarom bouwt het bedrijf een biomassacentrale op haar terrein in Lochem. Deze levert straks de energie voor bijna alle stoom voor de fabriek én een deel van de elektriciteit. Dat kan elk jaar bijna 1,8 miljoen kubieke aardgas schelen. De centrale wordt gestookt op houtsnippers uit het omringende landschap. Coöperatie Streekhout Achterhoek levert de houtsnippers die vrijkomen bij het onderhoud van hagen, houtwallen en bos.
Door verbranding van de houtsnippers wordt het water in de stoomketel van de biomassacentrale verhit. De naastgelegen fabriek gebruik de stoom die daardoor ontstaat om de grondstoffen te persen tot veevoerbrokken. Afhankelijk van de energiewaarde van de houtsnipperlijk is er jaarlijks zo’n 7.000 ton houtsnippers nodig.
Met de biomassacentrale vermindert ForFarmers de uitstoot van broeikassen bij de productie van stoom met maar liefst 95 procent. Door de samenwerking met regionale landschapsbeheerders steunt het Lochemse bedrijf hen bij het duurzaam beheren van het landschap en het verbeteren van de biodiversiteit. In de Coöperatie Streekhout Achterhoek werken o.a. samen: de Vereniging Agrarisch Landschap Achterhoek (VALA), Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer.

Innovatie Coöperatie

De Innovatie Coöperatie is het netwerk van vernieuwers in en rondom de landbouw. Het netwerk ondersteunt boeren en MKB-ers bij het ontwikkelen en realiseren van nieuwe ideeën. Concepten die bijdragen aan een sterke, vitale landbouwsector, een groeiende economie, een aantrekkelijke omgeving voor jong talent en een fraai, schoon, biodivers buitengebied. Kortom, een sector die veel maatschappelijke waarde toevoegt en deuren opent naar de toekomst. Lochem is de bakermat en het hart van de Innovatie Coöperatie. Regelmatig zijn er Agro Innovatie Events. De slogan: Vooruitboeren in de Achterhoek!

Plattelandsvernieuwing

Tegenvallende resultaten in de agrarische sector leidden begin jaren 2000 tot veel bedrijfsbeëindigingen in de Achterhoek. Veel boerenbedrijven geven echter een nieuwe invulling aan het platteland. De schuren worden omgebouwd  tot landwinkel, paardenpension of caravanstalling. De boerderij verandert in een zorgboerderij of een bed & breakfast. Op het erf komt een theeschenkerij, een mini-camping of maïsdoolhof.

Natuurlijk Achterhoek

Wijnbouw is ook een vorm van plattelandsvernieuwing. De vruchtbare bodem van de Achterhoek blijkt bij uitstek geschikt voor de teelt van wijndruiven. Menig Achterhoekse boer heeft dan ook rond de eeuwwisseling het roer omgegooid en zich de kunst van het wijnmaken eigen gemaakt. In veel gevallen mede dankzij de inhuur van (buitenlandse) expertise en in samenwerking met de universiteit in Wageningen. Zo is aan het begin van de 21ste eeuw kleinschalige en kwalitatief hoogstaande wijnbouw van de grond gekomen. De meeste wijnbouwers werken daarbij samen in een coöperatie, de Verenigde Achterhoekse Wijnbouwers. Inmiddels produceren de tientallen wijngaarden tussen de 20.000 en 40.000 flessen per jaar, afhankelijk van de seizoensomstandigheden. Sommige wijnboeren winnen (internationale) prijzen voor de kwaliteit van hun wijn. De rode, witte en rosé wijnen staan bij veel restaurants in de omgeving op de kaart. Met ruim dertig hectare aan wijngaarden is de Achterhoek inmiddels één van de grootste wijnstreken van Nederland.

Achterhoek op de kaart

Bestuurlijk

Er zijn tal van initiatieven en organisaties die de Achterhoek verder op de kaart zetten. 8RHK Ambassadeurs (formeel Regio Achterhoek) is een bestuurlijk samenwerkingsverband van zeven gemeenten: Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk. In het algemeen bestuur zitten de zeven burgemeesters. Maar bijzonder in deze samenwerking is de Achterhoek Board. Hierin werken naast bestuurders van gemeenten ook ondernemers en maatschappelijke organisaties samen. De Board wordt inhoudelijk gevoed door de 250 ambassadeurs uit de overheid, het bedrijfsleven en de maatschappelijke organisaties die samenwerken binnen de zes Thematafels. De ambassadeurs ofwel de vertegenwoordigers van de Thematafels houden zich bezig met Wonen en Vastgoed, Smart Werken en Innovatie, Circulaire Economie en Energietransitie, Mobiliteit en Bereikbaarheid, Gezondheidszorg, Onderwijs en Arbeidsmarkt. Dan is er nog de Achterhoek Raad met totaal 50 leden, uit alle raadsfracties van de aangesloten gemeenten één lid. Dit is ingesteld om de raadsleden beter te kunnen informeren en te betrekken bij de regionale uitdagingen, zoals vergrijzing en krimp.
De Achterhoek Visie 2030 geeft aan waar de Thematafels, Achterhoek Board en Achterhoek Raad de komende jaren samen hun energie op richten. De samenwerking van 8RHK Ambassadeurs moet leiden tot meer eenheid en slagkracht in de regio. De visie in een notendop: ,,Het is ons kompas om de Achterhoek het economisch sterke, innovatieve, sociale, prachtige en eigenwijze gebied te laten blijven dat het is.’’

Initiatieven

Normaal was de eerste die de Achterhoek op de kaart zette. Ineens wist heel Nederland waar die boerenrockers vandaan kwamen. Nu is het de Zwarte Cross. Uit het hele land komt het publiek jaarlijks in grote getale naar dit ludieke en originele festival op de Schans bij Lichtenvoorde. De organisatie, Feestfabriek Alles Komt Goed BV, zet een weergaloos cross- en muziekfeest neer, perfect georganiseerd. De Achterhoek komt naar voren in de gemoedelijkheid, humor, samenwerking en gastvrijheid van deze streek, waar jong en oud nog samen feest viert.

Natuurlijk Achterhoek

De Schans bij Lichtenvoorde.

De Feestfabriek was in 2016 samen met Grolsch ook initiatiefnemer van Pak An. Deze stichting ondersteunt originele initiatieven die bijdragen aan de toekomst van de Achterhoek. Goede ideeën kunnen door iedereen in Nederland worden ingediend, zolang de resultaten maar ten goede komen aan onze streek. Ideeën die gehonoreerd worden krijgen persoonlijke coaching bij de realisatie, inzet van netwerk en publiciteit en/of een financiële bijdrage. Veel mooie projecten zijn inmiddels al gerealiseerd, zoals het boek Parels van de Achterhoek. Portretten en levensverhalen van twintig unieke streekgenoten die het ultieme hebben bereikt in hun vak, zoals Guus Hiddink, Bennie Jolink, Nout Wellink, Henk Ovink en Annemarie Jorritsma.

De groene Achterhoekse vlag is massaal omarmd door de inwoners, bedrijven en gemeenten. Iedereen die de streek een warm hart toedraagt hangt hem uit. In korte tijd is de vlag al net zo bekend als de Friese vlag in Friesland. Bierbrouwer Grolsch, de Zwarte Cross en de Stichting Pak An namen in 2018 het initiatief voor wat inmiddels hét symbool voor de Achterhoek is.

Al die initiatieven zijn bedoeld voor een vitale Achterhoek, waar het goed wonen, werken en recreëren is. En om de toekomstige scheefgroei van de bevolkingsopbouw door vergrijzing (meer ouderen) en ontgroening (minder jongeren) te keren. Een trend van de laatste jaren is de trek van westerlingen richting het oosten van Nederland. Sinds de coronacrisis in 2020 zet deze trend ook in de Achterhoek door. Mensen uit de Randstad zijn op zoek naar rust, ruimte en een goedkoper huis met zelfs een tuin erbij. En dat vind je allemaal in deze streek!

Natuurlijk Achterhoek, Achterhoekse vlag